عنوان مقاله: ثبات و تحول در اندیشه امام خمینی

نویسنده: نجف لک زایی

نشریه: فصلنامه علوم سیاسی ، تابستان 1378، شماره 5

دانلود مقاله

چکیده:

مسائل چندى سبب شده است تا موضوع ((ثبات و تحول)) در ((انديشه سياسى امام خمينى(ره))) مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد. تمسك به بخشهايى از تفكر سياسى امام, به سائقه تحكيم ديدگاههاى جناحى و يا توجهاتى كه از سرنقد و احيانا تإثير پذيرى از ديدگاهها و نظريات رئاليستى, به انديشه سياسى ايشان شده است, از مهمترين رهيافتها در اين باب است. ديدگاه اول, عمدتا از سوى جناحها و گروههاى داخل نظام جمهورى اسلامى و ديدگاه دوم, عمدتا از سوى كسانى كه خارج از نظام قرار دارند, ارائه شده است. البته اندكى هم هستند كه درون نظام قرار دارند و در رديف گروه دوم قرار مى گيرند. در اين باره در ادامه سخن خواهيم گفت. گروه سومى هم هستند كه سعى كرده اند به طور منصفانه و در واقع با بى طرفى و از سر ((علم)) و با تكيه بر ((روش معتبر)), به توضيح موضوع ((ثبات و تحول در انديشه حضرت امام (ره))) بپردارند. ادعاى نگارنده اين است كه هيچ كدام از ديدگاههاى اول و دوم تا كنون موفق به توضيح معتبرى از انديشه سياسى امام و ميزان ثبات يا تحول آن نشده اند. چنانكه گروه سوم نيز تلاششان ناكافى بوده است. بر همين اساس, به نظر نگارنده اولا, انديشه سياسى حضرت امام (ره) دچار تحول شده است. ثانيا, اين تحول مبتنى بر اصول ثابتى بوده است. ثالثا, آن اصول ثابت, مشتمل بر مواردى چون ((اجتهاد)),((شرايط زمان و مكان)), تكليف, مصلحت, اصل تقدم اهم بر مهم, اصل عمل به قدر مقدور و ساير اصولى كه در ادامه ذكر خواهد شد, مى شود. رابعا, تحول در انديشه سياسى يك متفكر, نه نقطه قوت آن انديشه است و نه نقطه ضعف آن; بلكه جهت تحول و مبناى آن است كه موجب قوت يا ضعف مى گردد.