.png)
کارگاه آمزشی آینده پژوهی
دکتر سعید خزایی مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه آینده پژوهشی در حال حاضر در 80دانشگاه دنیا دارای کرسی است بیان داشت : از زمانیکه بشر بر زمین هبوط کرد بشر همواره خواستار این بوده که بفهمد آینده چه خواهدشد.
خزایی با اشاره به دوره‌های سه‌گانه‌ی تاریخ بشر اظهار کرد : بشر پس ازپشت سر گذاردنعصر کشاورزی ، عصر صنعتی ،اکنون به عصر دانایی یا فراصنعتی، عصر مدیریت، عصر دیجیتال، عصر اطلاعات و ارتباطات (رایانه) رسیده است .
وی با بیان اینکه اکنون در عصر دانایی قرار داریم تصریح کرد : دانش اساسی‌ترین سرمایه‌ی انسان‌ها، سازمان‌ها و حکومت‌هاست.
مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران ادامه داد : در عصر حیرت، رشد حیرت‌انگیز علوم و فناوری‌ها، هم‌افزایی میان آن‌ها و تغییر شتابان و عصر پیچیدگی ،آشوب و سامانه های بازقرار داریم .
این استاد دانشگاه با اشاره به جهان خطی و جهان دانش بنیان به مقایسه پارادایم نیوتنی- دکارتی و پارادایم عصر دانش بنیان(پیچیدگی) پرداخت .
وی با اشاره به اهداف آینده پژوهی بیان داشت : مطالعه آینده‌های ممکن ،بررسی آینده‌های محتمل ، بررسی تصویرهای آینده ،مطالعه‌ی بنیان‌های معرفتی آینده‌پژوهی، بررسی بنیان‌های اخلاقی آینده‌پژوهی ، تفسیر گذشته و تعیین موقعیت حال ، تلفیق دانش و ارزش برای طراحی اقدام اجتماعی،افزایش مشارکت مردمی در تصویرسازی آینده و طراحی آن ، ترویج تصویر مطلوب آینده و حمایت از آن از مهم ترین اهداف آینده نگری است .
خزایی با اشاره به چند کلید واژه در حوزه آینده نگری از جمله کلان روند ،شگفتی‌ساز ،نشانک‌های ضعیف،تحلیل برگذر،آینده‌های مرسوم ،آینده‌های بدیل بیان داشت : آینده پژوهی مطالعه و بررسی سازمند آینده های ممکن،محتمل و مرجح، ارزش های بنیادین،اسطوره ها و استعاره های یک جامعه یا ملت است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه آینده‌پژوهی احتمالاً در پنج حوزه تکامل می‌یابد بیان داشت :پیش‌نگری به یادگیری حین عمل برآوردی،تقلیل‌گرا به پیچیده،افقی به عمودی،تحقیق تجربه‌گرای کوتاه‌مدت به تاریخ بلندمدت از جمله روایت‌های بزرگ و تحول سناریو به آینده‌پژوهی اخلاقی از جمله تغییراتی است که در آینده پژوهی رخ خواهد داد .
وی پیش‌بینی‌های ذهنی را از جمله مولفه‌های حساس مدیریت مدرن دانست وبیان داشت :پیش‌بینی‌ها همیشه غلط از آب در نمی‌آیند، بلکه آن‌ها می‌توانند به‌شکل قابل قبولی درست باشند و این مساله بسیار خطرناک است،اغلب این پیش‌بینی‌ها بر پایه این فرض بنا می‌شود که “جهان فردا شبیه به جهان امروز خواهد بود"،مشکل اصلی در دنیای امروز دیگر نبود اطلاعات نیست، بلکه نبود ظرفیتی مناسب برای شناسایی و انتخاب اطلاعات درست و حساس است.
مدیر مرکز آینده پژوهشی دانشگاه تهران با بیان اینکه اغلب افراد در تصمیم گیری های مهم خود به حس شهودی شان رجوع می کنندودر ارزیابی یک موقعیت٬ شهود ٬ به طور ضمنی از تجارب متعددی به طور یکپارچه بهره می برداظهار داشت : شهود نمی تواند تجارب بیش از یک نفر را در فرایند تصمیم گیری دخالت دهد و شهود بدون دریافت اطلاعات فعال نمی شود.
وی تاکید کرد :امروزه تمامی آینده پژوهان واندیشه ورزان مدیریت و برنامه‌ریزی به این باور رسیده‌اند که "پایه و اساس هر اقدامی، واقعیت نیست، بلکه ادراک‌هایی است که افراد از واقعیت دارند".
خزایی بابیان این مساله که ما نمی توانیم و نباید سعی در پیش‌بینی آینده کنیم تصریح کرد :در مطالعه آینده؛ ما در ایده هایی که نسبت به آینده داریم محدود و محصور هستیم و خود آینده گستره بسیار وسیعی است و چشم اندازهای ما از آینده به تفاسیر و تعابیر ما از زمان حال بستگی دارد،تصمیم ها بر مبنای ادراک ما از حوادث گرفته می شود و ادراک ما از حوادث به اندازه واقعیت ها مهم هستند.
این استاد دانشگاه با طرح سوالی مبنی براینکه پیش‌نگری یک رویداد شگفتی ساز به چه معناست، بیان داشت :پیش نگری جمع‌آوری و شناسایی نشانه‌های رویدادهای آینده‌ی بالقوه که به خصوص دارای پیامدهای مهمی برای ما هستندمی باشد .
وی با اشاره به جمله ایلیا پریگوژین، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل که گفته بود «نمی‌توانیم آینده را پیش‌گویی کنیم اما می‌توانیم برای آن آماده باشیم» بیان داشت : فرآیند تکامل آینده، بسیار پیچیده‌تر از آن است که بتوان آن را پیش‌گویی کرد پس هنگامی که به هرنقطه‌ای در آینده برسیم، می‌توانیم به گذشته نگاه کنیم و خطی را تعقیب کنیم که به ما نشان می‌دهد چگونه رویدادها، روندها و شگفتی سازها ما را به آن آینده‌ی خاص رسانده‌اند.
خزایی ادامه داد: راهنماها و یا “نقاط” در آن محل به یکدیگر متصل هستند، اما درک این اتصالات و ارتباطات برای ما ظریف یا غیرقطعی است.
یاد آورمیشود: کارگاه آموزشی با عنوان آینده پژوهی با حضوراعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات آیت الله آملی به مدت 24 ساعت معادل یک ونیم واحد درسی در این واحد دانشگاهی برگزار شد ، که حاضران ضمن آشنایی با سرفصل آموزشی در این کارگاه با مفاهیمی چون سناریو ، پانل ،دلفی و... آشنا شدند .
92/4/4
اخبار مرتبط
نظرات