روز شمار
اوقات شرعی
نشست دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی ایران
azadi

95/12/10

 

نشست دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی ایران امروز 10 اسفند در دانشکده مطالعات جهان برگزار شد.

 

 

 

دکتر علیرضا شیخ عطار

(دیپلماسی اقتصادی وتحریم)

-امروز اصلی ترین تهدید ،تهدید اقتصادی است و مهمترین ابزار آن ،تحریم است .

-محور اصلی اقتصاد جهان امروزه ،محوری علمی شده است که عمدتا iT و داروسازی هستند.

-در گذشته سیاست روی تجارت تاثیر می گذاشت ولی در حال حاضر تأثیر متقابل است.

-در ایران سیاست روی اقتصاد تأثیر دارد ولی در اکثر کشورهای جهان اقتصاد روی سیاست کشور اثر گذار است.

معنای لغوی تحریم:

1-      Sanction به معنای مجازات اقتصادی ، که امکان دور زدن و مصون ماندن افراد وجود دارد.

2-       Embargo به معنای ممنوعیت کل تجارت کشور است ، که امکان صدمه دیدن حتی فردی وجود دارد.

-یکی از عوامل جایگزینی تحریم بجای جنگ این است که از اقدامات نظامی کمتر هزینه دارد و بهانه های عامه پسند هم دارد و هدف آن ناکارکردن کشورهایی است که جلوی آمریکا سر خم نمی کنند.

-اوباما با روی کار آمدن از ابتدا شعارش ، اقداماتمان را با جهان هماهنگ می کنیم، بود.

سابقه تحریم در ایران :
-در پی واقعه گروگانگیری سفارت آمریکا شروع شد.
-با پایان جنگ در زمان بوش پدر ، وی از ایران نفت خریداری میکرد و مرغ و محصولات کشاورزی به ایران صادر می کرد و تعریف این کار را این گونه بیان می کرد که با این عمل کشور ایران را وابسته تر می کند.

>>به طور منطقی می بایستی در بحث های مذاکرات با 5+1 نیز که از مهمترین ابزارهای تنبیهی آن تحریم های اقتصادی بود، دیپلماسی اقتصادی نیز نقش میداشت و در هیات مذاکره کننده افراد مشغول در این عرصه از وزارتخانه های امور خارجه و اقتصادی وبانک نیز حضور میداشتند . متاسفانه در همه ی دوره های مذاکره بدلیل اهتمام و تمرکز کامل رئیس و اعضای هیئت ایرانی بر مسائل سیاسی چنین اتفاقی رخ نداد.

>>برجام دارای سه بخش است:
اقتصادی – سیاسی – هسته ای
بخش اقتصادی آن از دو بخش دیگر ضعیف تر است.

>>تحریم های پسابرجامی:
بعد از برجام تحریم های شدید تری داریم.

>>هدف تحریم های پسابرجام:
-محدود کردن نفوذ منطقه ای ایران 
-بهانه کمک کردن به گروه های مقاومت 
-بهانه سلاح هسته ای

و...

 

>>آیا راه حلی داریم؟!

تنها راه حل ،دور زدن تحریم است. بخشی از آن با اقتصاد مقاومتی ،بخشی با تغییر نگرش اقتصادی است ،دارای شرکت های ثبت شده در خارج باشیم که می توانند تحریم ها را دور بزنند و بخشی داشتن شرکای جدید مثل چین

 

 

متن کامل سخنرانی  دکتر علیرضا شیخ عطار

 

 


 

 

دکتر ساسان شاه ویسی

(دیپلماسی،اقتصاد ،آینده)


-بالاترین بحران ما بحران اقتصادی است و در جلسه ها کارشناس اقتصادی نداشتیم. در اتاق های فکر حساب می کنیم که  دیپلماسی ظرفیت اقتصادیشان چگونه عمل کند .مثلا چین و ترکیه  خاستگاه دیپلماسی آن ها دانشگاه هاست.

چه شد که ما پرداختیم به بحث دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران ، در چند روز گذشته چیزی به اسم هژمون آیا تغییر کرده است ؟ افول کرده ، تاثیراتی داشته است یا خیر؟ آمدن آقای ترامپ ، رفتن آقای اوباما ،برکزیت ،اتفاقاتی که در متن اروپا و اتحادیه افتاده است ، آیا ما دنبال سهم پذیری هستیم یا خیر ؟آیا ما به همین 35 تا 55 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی بسنده کرده ایم؟کمتر بیشتر 25 تا 120 میلیارد دلار صادرات نفتی ، آیا این سهم ما از اقتصاد بین الملل میتواند باشد؟
ظرفیت ما چقدر است ؟ آیا ما ظرفیت مناسبی داریم یرای برانگیختگی در متن اقتصاد ملی و بین المللی ؟
متاسفانه عموما ما دچار چالش و تعارض میشویم در اینجا که میرسیم . یک رویکرد سنتی وجود دارد زمانیکه میخواهیم سیاست گذاری کنیم برنامه ای بسیار آرمان گرایانه و ایده آل مینویسیم اما وقتی وارد حوزه واقع گرایی میشویم دچار چالش میشویم .یک نقدی وجود داشت که رایزنان بازرگانی ما چقدر عامل هستند اصلا چه حوزه ای را به عنوان فرجام خواهی از قابلیت های اقتصاد ملی پیش بینی کردیم.چه مقدار ازاین را توانستیم در بهبود مناسبات  اثرگذار مطرح کنیم و به عنوان یک ظرفیت و ابزار سیاسی از آن استفاده کنیم .   

این اتفاق نیفتاده است و همه ما میدانیم چه بسا بسیاری از کشورهایی که ریزه خورند این اتفاقات می افتد نگاهشان به عوامل ، ابزارها و بازیگران دارند و کنش ها وقتی ورد محاسبه قرار میدهند این مقدار هست ؟متاسفانه باید بگوییم خیر ، خیلی هم نگاه میکنیم صحبت می کنیم تقریبا اگر تمام اساتید در حوزه دیپلماسی اقتصادی و سیاست های خارجی جمهوری اسلامی صحبت کردند تقریبا خلاصه تمام آن جیزی که ارائه شده است اگر بخوایم مورد بررسی قرار دهیم باید جز متخلفین پژوهشی آنها را معرفی کنیم . تقریبا تمامی از یک متن استفاده کردند .اما آیا در دانشگاه های ما صحبت نشده آیا در دانشکده مطالعات جهان در انجمن مطالعات جهان ما صحبت نمی کنیم ؟ بالاخره باید از ظرفیت های دیپلماسی قتصادی استفاده کرد .

 


دکتر جهانگیر کرمی
(دیپلماسی اقتصادی ایران در اورآسیای مرکزی)


-یکصدمین سال پس از انقلاب کمونیستی و پایان نظام تزاری است
-25 سال پس از فروپاشی شوروی می گذرد
-دور شدن بزرگترین تهدید امنیتی سده های اخیر از ایران
و...


>>ایران چگونه از ابزار دیپلماسی اقتصادی بهره گرفته است؟
چه فرصت ها و موانعی داشته است؟

1- مفهوم  دیپلماسی اقتصادی
ویژگی ها :
نهاد گرایی اقتصادی 
دسترسی به بازار
انتقال فناوری

2-دیپلماسی اقتصادی مؤثر :
*محیط داخلی: اولویت توسعه اقتصادی بر امنیت و ایدئولوژی 
-وجود توسعه اقتصادی مناسب در داخل 
-برخورداری ازمزیت نسبی در حوزه های مهم
-بخش خصوصی اقتصادی قدرتمند
-ساختارها و شیوه ها و ابزارهای مناسب اجرایی

و...

 
*محیط هدف:
-بازار مناسب 
-بازی غیر امنیتی
-بازی غیر ایدئولوژیک
-فضای اقتصادی

و...

3-محیط منطقه اورآسیای مرکزی
4-ورود ایران به منطقه و فرصتهای آن
-پایان جنگ و گفتمان سازندگی و تئوری ام القرای اسلامی 
-نامه حضرت امام و سفر مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی

و...

5- عملکرد دیپلماسی اقتصادی ایران
گسترش اکو:درصد تجارت اعضا 

و...

>>محدودیت ها:

-وضعیت اقتصادی داخلی
-نبود بخش خصوصی قدرتمند
-اولویت های امنیتی
-درگیر شدن در موضوع هسته ای 
-تحریم ها
-هزینه روایط با ایران
-سیاست آمریکا: همه چیز بدون ایران

>>ایران حلقه مفقوده همکاری همگرایی اقتصادی در منطقه:

-نادیده گرفتن قابلیت های راهبردی اقتصاد ایران در منطقه
-ایران شریک پس از رتبه دهم منطقه 
-راهکا رهای معطوف به دیپلماسی کلان
 

 

متن کامل سخنرانی دکتر جهانگیر کرمی


دکتر علی صباغیان

(دیپلماسی تجاری اتحادیه ایران واروپا)


>اتحادیه اروپا از لحاظ تولید ناخالصی رتبه 1 است.
>از لحاظ صادرات چین اول ،اتحادیه اروپا دوم
>از لحاظ تجارت خدمات در سال 2015: اتحادیه اروپا اول ، آمریکا دوم
>واردات 2015: آمریکا اول ، اتحادیه اروپا دوم 

محاسن تجارت:
رشد اقتصادی 


برای رونق اقتصاد اروپا اتحادیه اروپا نیاز به واردات دارد:
1-واردات انرژی 
2-واردات مواد خام

سیاست تجاری اتحادی اروپا: 
ارزش محور

تحریم سیاست یک جانبه است :
-اتحادیه اروپا تحریم های زیر را بروی ایران اعمال می کند.
-تحریم تسلیحاتی 
-تحریم کالا و خدمات 
-تحریم نقل انتقال افراد 
-تحریم مالی (بانک ها)

آمار تجارت اتحادیه اروپا با ایران
2015:

واردات اروپا از ایران 2/1 میلیارد دلار

صادرات اروپا به ایران 5/6 میلیارد دلار

2016:
واردات اروپا از ایران 5/5 میلیارد دلار 
صادرات اروپا به ایران 3/8 میلیارد دلار


دکتربهرام عرب احمدی
(آسیب شناسی دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ایران در آفریقای صحرای بزرگ)

اهمیت آفریقا:
-جایگاه مهم قاره آفریقا در نظام بین الملل
-یک چهارم مجموع کشورهای عضو سازمان ملل
-دارا بودن 20% از ذخایر جهان 
و...

اهداف کلان جمهوری اسلامی ایران در آفریقا :
توسعه فرهنگ وتمدن اسلامی ایران
و...

مناسبات ایران با کشورهای مختلف آفریقا دورنمایی تا هخامنشیان دارا می باشد.

اقدامات بشر دوستانه ج.ا.ایران در آفریقا(اقتصادی):
-اعطای وام ها ازجمله آن ها
-اعطای وام دو میلیون دلاری به دولت زیمبابوه برای تکمیل خط مونتاژتراکتور 
-اعطای کمک های توسعه ای و بلاعوض به کشورهای کومور و سودان


مراحل ارتباطات اقتصادی بین ایران و آفریقای سیاه از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون 

...

نوع نگرش دولتمردان آفریقایی در مورد فعالیت های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران:
-دیدگاه مثبت دولتمردان کشورهای آفریقایی به فعالیت های اقتصادی ج.ا.ایران 

کشور های متفاصم (آفریقا)
-عربستان 
-بحرین
-قطر
-کویت

کشورهای رقیب :
-چین ، آمریکا ، اروپا ، ژاپن ، کره جنوبی ، ترکیه
-چین از دهه 70 وارد آفریقا شده است.
-ترکیه در اواخر ئه 1980 وارد آفریقا شده است.

فرصت ها :
-دیدگاه مثبت مردم آفریقا به جمهوری اسلامی ایران و الگو قرار دادن ایستادگی رهبران در مقابل زیاده طلبی های غرب بویژه آمریکا
-نیاز کشورهای آفریقایی به تامین انرژی و محصولات نفتی و پتروشیمی ایران
-امکان سرمایه گذاری در معادن غنی کشور های آفریقایی

تهدیدها:
-تداوم پروژه ایران هراسی و شیعه هراسی غرب 
-تداوم ارائه تصویر نا مطلوب از قاره آفریقا در رسانه های ایرانی و غربی 
-عدم هماهنگی شرکت های خصوصی با سفارتخانه ها ی ایران


نقاط ضعف در دیپلماسی  ایران با آفریقا:
-عدم اجرایی شدن شورای عالی (ستاد) آفریقا از سال 1357
-عدم اجرای کامل تعهدات قردادهای ایران با کشورهای آفریقا
و...

نقاط قوت:
-تاسیس شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا (1379)
-رفع تحریم ها و تغییر نگرش برخی کشورهای آفریقا به ایران
و...

راه کارهای حضور موفق اقتصادی ایران در آفریقا:
-اجرایی ساختن موافقت نامه های اقتصادی موجود میان ایران و کشورهای آفریقایی
-تشویق حضور بخش خصوصی در کشورهای مختلف آفریقایی 
-تدوین استراتژی دراز مدت در انجام پروژه های صنعتی
-تاسیس خطوط هوایی منظم به کشورهای مختلف آفریقایی
و...

 

متن کامل سخنرانی دکتربهرام عرب احمدی


 

 

نظرات
CAPTCHA